۶ سبک رهبریِ عاطفی و نحوه استفاده هر کدام از آنها
تصور کنید که با رهبری مثبت اندیش و کاریزماتیک کار می‌کنید. او در مورد آینده‌ی سازمان هیجان‌زده و مشتاق است و اشتیاق خود را با اعضای تیمش به اشتراک می‌گذارد. او مطمئن است افرادش درک می‌کنند که تلاش‌های آنها چه تأثیری در ساختن این آینده دارد و این تلاش او منجر به افزایش وفاداری و سخت‌کوشی در تیمش می‌شود.
در چنین شرایطی روحیه و رضایت شغلی در تیم بالا خواهد بود، چرا که اعضای تیم احساس می‌کنند که در تغییر شرایط و رسیدن به اهداف نقش دارند. با این وجود، برخی از اعضای تیم پاسخ خوبی به این سبک رهبری نمی‌دهند. و هنگامی که شرایطی ویژه و بحرانی پیش می‌آید، برای جلب تمرکز آنها بر اهداف کوتاه‌مدت با مشکل مواجه می‌شود. برای اینکه عملکرد کارآمدتری داشته باشد باید با توجه به موقعیت‌هایی که در آن قرار می‌گیرد رویکردهای مختلفی اتخاذ کند. او باید این کار را با استفاده از «شش سبک رهبریِ عاطفی انجام دهد» که هر کدام از این سبک‌ها در شرایط مختلفی مفید واقع می‌شود.
در این مقاله نگاهی خواهیم انداخت به هریک از این شش سبک رهبری عاطفی و خواهیم دید که هر کدام از آنها در چه مواقعی مناسب‌ترین رویکرد است. همچنین به بررسی چگونگی توسعه‌ی مهارت‌های لازم برای استفاده‌ی کارآمد از هر سبک خواهیم پرداخت.
شش سبک رهبریِ عاطفی
اگر توانایی شناخت و تشخیص افرادی که با آنها مواجهید و موقعیتی که در آن قرار دارید را داشته باشید، قادر خواهید بود تا مناسب‌ترین سبک رهبری را انتخاب کنید. در این مسیر ارتقای مهارت‌های گوش دادن و یادگیریِ چگونگی درک زبان بدن و ارتقای هوش هیجانی می‌تواند به شما کمک کند. حال با جزئیات بیشتر به بررسی هریک از این سبک‌ها می‌پردازیم.
1. رهبرِ الهام‌بخش
کسانی که از سبک رهبریِ الهام‌بخش استفاده می‌کنند الهام بخش افراد خود هستند و آنها را به سوی یک هدف مشترک پیش می‌برند. رهبران الهام بخش به اعضای تیم خود می‌گویند که می‌خواهند به کجا برسند اما نمی گویند چگونه؛ آنها اجازه می‌دهند تا افراد خودشان راهی برای رسیدن به اهداف مشترک پیدا کنند. همدلی مهم‌ترین جنبه‌ی رهبریِ الهام‌بخش است.
چه موقع از این سبک استفاده کنیم؟
هنگامی که سازمان به چشم‌انداز جدید با مسیر جدیدی نیاز دارد، مانند یک تغییر و تحول در شرکت (نظیر ادغام)، رهبریِ الهام‌بخش می‌تواند کارآمدترین سبک رهبری باشد. اما هنگامی که با یک تیمِ با تجربه‌تر از خود کار می‌کنید، احتمال کارآمد بودن این سبک بسیار کم است (درچنین شرایطی احتمال کارایی رهبری دموکراتیک خیلی بیشتر است).
اگر زیاد از این سبک رهبری استفاده کنید ممکن است دیگر برای افراد قابل تحمل نباشد.
چگونه سبک رهبریِ الهام‌بخش را پیاده کنیم؟
برای پیاده‌سازیِ سبک رهبری الهام بخش، بر روی افزایش و تقویت تخصص، بینش، اعتمادبه‌نفس و همدلی خود تمرکز کنید. از تغییر هیجان‌زده شوید و اجازه دهید که اعضای تیم اشتیاق شما را ببینند
همچنین لازم است که دیگران را متقاعد کنید که چشم‌انداز شما را به عنوان چشم انداز خود و سازمان بپذیرند. بنابراین بر بهبود مهارت‌های ارائه کردن خود تمرکز کنید.
2. رهبرِ هدایت‌گر
سبک رهبریِ هدایت‌گر بین اهداف شخصی افراد و اهداف سازمان ارتباط و پیوند ایجاد می‌کند. رهبری که از این سبک استفاده می‌کند فردی همدل و مشوق دیگران است و برای موفقیت‌های آینده بر پیشرفت دیگران تمرکز دارد. این سبک به جای تمرکز بر اهداف کلی و بلندمدت زندگی افراد و چگونگی ارتباط آنها با مأموریت سازمان، بر داشتن مکالمات و صحبت‌های عمیق و تأثیرگذار با کارمندانی که در کار فعلی خود کم کاری می‌کنند تمرکز دارد.این سبک تأثیر مثبتی بر افراد شما می‌گذارد، چرا که انگیزه‌بخش است و اعتماد به‌وجود می‌آورد.
چه موقع از این سبک استفاده کنیم؟
سبک هدایت‌گر باید در مواقعی استفاده شود که یکی از اعضای تیم شما به کمک نیاز دارد تا مهارت‌های بلندمدت به‌دست آورد یا در مواقعی که احساس می‌کنید که بی هدف و سرگردان است و یک ارتباط با یک مربی و کسی که او را هدایت کند می‌تواند برای او و تیم سودمند باشد.
با این وجود این سبک رهبری در مواقعی که در مواجهه با کارمندی استفاده شود که تلاش کافی انجام نمی‌دهد یا به هدایت و بازخورد بیش از اندازه نیاز دارد ممکن است با شکست مواجه شود (در چنین مواقعی رهبریِ دستوری می‌تواند مناسب‌تر باشد).
چگونه سبک رهبریِ هدایت‌گر را پیاده کنیم؟
جهت پیاده‌سازیِ سبک رهبریِ هدایت‌گر، باید شناخت کافی از اعضای تیم خود داشته باشید. وقتی افراد خود را به خوبی بشناسید، بهتر خواهید فهمید که در چه مواقعی به توصیه و راهنمایی احتیاج دارند. از مدیریت حاضر در صحنه برای در تماس بودن با آنها و درک نیازهایشان استفاده کنید.
3. رهبرِ رابطه‌ساز
سبک رهبری رابطه‌ساز باعث ارتقای هماهنگی درون تیم می‌شود. این سبک با تشویق به بردباری و حل تعارضات و کشمکش‌های احتمالی، افراد را به یکدیگر متصل و بین آنها ارتباط ایجاد می‌کند. برای استفاده از این سبک باید برای احساسات دیگران ارزش قائل باشید و اهمیت بسیاری به نیازهای عاطفی آنها بدهید.
چه موقع از این سبک استفاده کنیم؟
از این سبک هنگامی استفاده کنید که تنش و تعارضی در گروه رخ داده، اعتماد بین افراد از بین رفته و یا هنگامی که تیم در یک بازه‌ی زمانی پر استرس نیاز به انگیزش دارد.
چگونه سبک رهبریِ رابطه‌ساز را پیاده کنیم؟
کسانی که از سبک رهبری رابطه‌ساز استفاده می‌کنند تمرکز زیادی بر احساسات و عواطف دارند. بنابراین بیاموزید که چگونه کشمکش‌ها و تعارضات را حل کنید
4. رهبرِ دموکراتیک
سبک رهبری دموکراتیک بر همکاری تمرکز دارد. رهبران از این سبک برای دریافت اطلاعات و دانش اعضای تیم استفاده می‌کنند و بیشتر بر گوش دادن به نظرات و ایده‌های افراد تمرکز دارند تا هدایت آنان.
چه موقع از این سبک استفاده کنیم؟
بهترین حالت استفاده از این سبک در مواقعی است که می‌خواهید با ایجاد وفاق جمعی در گروه و گرفتن نظرات اعضای تیم، آنها را فعال و همراه نگه دارید. همچنین در مواقعی که برای تصمیم گیری‌های خود به دانش و اطلاعات اعضای تیم نیاز اکید دارید.
در مواقعی که افراد از تجربه‌ی چندانی برخوردار نیستند و صلاحیت لازم برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها را ندارند، یا از موقعیتی که در آن قرار دارید آگاهی لازم ندارند، نباید از این سبک استفاده کنید. بهتر است در تصمیم‌گیری‌ها از افرادی نظرخواهی کنید که دارای انگیزه، دانش و توانمندی لازم باشند.
چگونه سبک رهبری دموکراتیک را پیاده کنیم؟
برای پیاده‌سازیِ سبک رهبریِ دموکراتیک، اعضای تیم خود را در فرایند حل مسئله وتصمیم‌گیری شرکت دهید و مهارت‌هایی را که در این راستا لازم دارند به آنها بیاموزید. خودتان نیز باید مهارت‌های گوش دادن فعال و تسهیل شرایط را یاد بگیرید.
5. رهبرِ پیشرو
سبک رهبریِ پیشرو بر عملکرد و دستیابی به اهداف تمرکز دارد. رهبرانی که از این سبک استفاده می‌کنند، از اعضای تیم خود بهترین‌ها را انتظار دارند. سبک رهبریِ پیشرو عملکرد ضعیف را بر نمی‌تابد و همه باید استاندارهای سطح بالایی را رعایت کنند. در عین حالی که این سبک می‌تواند سبک موفقی باشد، ممکن است اثراتی منفی نظیر فرسودگی شغلی، خستگی و نرخ بالای تغییر پرسنل، بر تیم داشته باشد.
چه موقع از این سبک استفاده کنیم؟
بهترین حالت استفاده از سبک رهبریِ پیشرو در مواقعی است که لازم است در اسرع وقت، از کار کردن با تیمی با انگیزه، به نتایجی با کیفیت بالا دست یابید.
چگونه سبک رهبریِ پیشرو را پیاده کنیم؟
از آنجایی که سبک رهبریِ پیشرو بر عملکرد بالا تمرکز دارد، باید بیاموزید که چگونه با استفاده از تکنیک‌هایی نظیر ۶سیگما کیفیت کار تیمی خود را ارتقا دهید. به خوبی به افراد خود آموزش دهید و برای اینکه تا جایی که ممکن است کارآمد عمل کنند، روی مهارت‌های انگیزشی خود بیشتر کار کنید تا بتوانید بهترین عملکرد را از اعضای تیم خود بگیرید.
6. رهبرِ دستور دهنده
در این سبک رهبران از رویکرد اقتدارگرایانه برای رهبری استفاده می‌کنند. این سبک معمولاً وابسته به دستورات، تنبیهات و سخت‌گیری است.
افراد در کشورهای مدرن و دموکراتیک عادت دارند که اختیار کار و زندگی‌شان دست خودشان باشد و این سبک آنها را از این شیوه‌ی زندگی محروم می‌کند. همچنین از آنجایی که معمولاً از این سبک سوءِاستفاده می‌شود، تأثیرات منفی عمیقی بر تیم می‌گذارد. اما به هر حال این شیوه در کشورهایی با تمرکز قدرت بالا و کم‌تر توسعه‌یافته، سبک مناسبی برای رهبری افراد و گروه‌ها به شمار می‌رود.
چه موقع از این سبک استفاده کنیم؟
بهترین حالت استفاده از سبک رهبری دستوری در مواقع بحرانی، مواقعی که نیاز به ایجاد تغییرات فوری است و هنگامی که با کارمندان سرخود و بی توجه سروکاردارید.
چگونه سبک رهبریِ دستوردهنده را پیاده کنیم؟
وقتی تصمیم می‌گیرید سبک رهبریِ دستوردهنده را پیاده کنید کاملاً مراقب باشید. به یاد داشته باشید که به‌راحتی می‌توان از این سبک سوءِاستفاده کرد و فقط باید هنگامی که واقعاً ضروری و لازم است، از آن استفاده کنید. برای اینکه بتوانید در این مواقعِ پرفشار به‌خوبی کار کنید باید مهارت مدیریت بحران و تصمیم‌گیریِ درست زیر فشار رادر خود تقویت کنید.
نکته:
شش سبک رهبری گلمن، بویاتزیس و مک‌کی تنها یکی از رویکردهای مربوط به سبک رهبری است. می‌توانید با مطالعه‌ی مقالات بیشتری درباره‌ی دیگر سبک‌های رهبری اطلاعات بیشتری به‌دست آورید.
دیدگاهتان را بنویسید